اثر پرتو گاما برمیزان رنگیزه کاروتنوئیدی کروسین ، سافرانال و کامفرول در گونه زعفران Crocus sativus L. در مناطق قائن ، تربت حیدریه ، کلات

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسنده

هیات علمی- انرژی اتمی ایران

چکیده

چکیده
سابقه وهدف: زعفران (طلای قرمز)، گران‌ترین ادویه جهان، کلاله‌های خشک شده کرکوس ساتیووس است. افزودنی خوراکی، رنگ و طعم دهنده به غذا، رنگ کردن منسوجات و کاربرد دارویی در طب سنتی از جمله مصارف زعفران می‌باشد. با توجه به معایب روش‌های حرارتی مواد غذایی مانند افت خواص حسی و تغذیه‌ای و هزینه‌ی بالا، در چند دهه اخیر تمایل به استفاده از روش‌های غیر حرارتی مانند پرتودهی افزایش یافته است. پرتودهی به تنهایی یا همراه با سایر فرایندها می‌تواند با حفظ طعم، رنگ و بافت، سلامت محصول و مصرف‌کنندگان را تضمین کرده و انبارمانی محصول را افزایش می‌دهد. در این تحقیق، اثر پرتو گاما بر سه ترکیب رنگیزه اصلی زعفران (Crocus sativus L.) مانند کروسین (عامل موثر در رنگ زعفران)، کامفرول (از ترکیبات زیست فعال پلی فنولی) و سافرانال (جزء اصلی مواد فرار معطر زعفران)، مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش ها :در این تحقیق 189نمونه زعفران از سه منطقه استان خراسان از نظر کروسین، کامفرول، سافرانال طبق استاندارد ایزو مورد بر رسی قرارگرفت.آنالیز آماری نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 17 و Minitab نسخه 16انجام شد. مقیاسه میانگین داده‌ها توسط آزمون LSD و در سطح اطمینان 99% انجام شد.
یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده نمونه شاهد (پرتو ندیده)زعفران مقادیر کروسین 03/0،کامفرول 01/0 و سافرانال04/0 در منطقه قائنات پس از پرتو دهی به ترتیب این مقادیر 71/0، 03/0و79/0 میلی گرم در گرم نمونه افزایش داشته است وپس از سی روز و شصت روز نگهداری مقادیر کروسین و سافرانال منطقه قائنات افزایش داشته است ومقدار کامفرول کاهش اندکی داشته است . براساس نتایج به دست آمده نمونه شاهد (پرتو ندیده)زعفران مقادیر کروسین 31/0، کامفرول 35/0 و سافرانال 55/0 در منطقه تربت حیدریه پس از پرتو دهی به ترتیب این مقادیر 40/0،35/0 و 35/0 میلی گرم در گرم نمونه مقدار کروسین افزایش داشته و کامفرول ثابت و سافرانال کاهش پیدا کرده است.است وپس از سی روز و شصت روز نگهداری مقادیر کروسین ، کامفرول و سافرانال منطقه تربت حیدریه افزایش داشته است. بر اساس نتایج به دست آمده نمونه شاهد (پرتو ندیده)زعفران مقادیر کروسین 50/0، کامفرول 55/0 و سافرانال 67/0 در منطقه کلات پس از پرتو دهی به ترتیب این مقادیر 60/0، 29/0 و 67/0 میلی گرم در گرم نمونه مقدار کروسین افزایش، کامفرول کاهش و سافرانال ثابت وپس از سی روزکروسین کاهش و کامفرول و سافرانال افزایش و پس از شصت روز نگهداری مقادیر کروسین و سافرانال و کامفرول منطقه کلات افزایش داشته است.
نتیجه گیری: نتایج این تحقیق اثر پرتو‌دهی زعفران تا کمینه دز 4 کیلو‌گری وبیشینه دز 6 کیلوگری، بدون تاثیر سوء در ترکیبات موثر زعفران را تایید می‌کند.
واژه های کلیدی: زعفران، کروسین، سافرانال، کامفرول، پرتودهی

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effect of gamma irradiation on quantification of crocin, kaempferol and safranal components of saffron (Crocus sativus L.) in Ghaen, Torbat heydarieh and Kalat regions

نویسنده [English]

  • Marzieh Seyhoon
چکیده [English]

Background and objectives: Saffron (red gold), the world's most expensive spice, is dried stigmas of Crocus sativus L. Edible additives, colors and flavors for foods, spices and medicinal applications in traditional medicine are included usage of saffron. Due to the disadvantages of thermal methods such as loss of sensory properties, nutritional and high cost of foods, tend to use non-thermal methods such as irradiation is increased in recent decades. Irradiation alone or in combination with other processes can while maintaining the taste, color and texture, and guaranteed the safety and consumers of products and increased product shelf-life. In this study, the effect of gamma irradiation on three main pigments compounds of saffron (Crocus sativus L.) as crocin (factor in saffron color), kaempferol (of bioactive polyphenol compounds) and safranal (the main compound of volatile aromatic saffron), was investigated.
Materials and Methods: In this study, 189 samples from three regions in Khorasan province in terms of saffron crocin, kaempferol, safranal was investigated. The quantities analysis according to International Standard Organization by statistical results using SPSS version 17 and Minitab version 16 was conducted. The data was compared by LSD test in 99% confidence level.
Results: The results obtained from saffron control (non-irradiated) sample, amount of crocin, kaempferol and safranal were 0.03, 0.01 and 0.04 mg per gram sample in Ghaen regions. After irradiation, these amounts were increased 0.71, 0.03 and 0.79 mg per gram sample, respectively. Crocin and safranal amounts were increased and kaempferol amount was slightly decreased after thirty and sixty days. Due to results obtained from saffron control (non-irradiated) sample amount of crocin, kaempferol and safranal were 0.31, 0.35 and 0.55 mg per gram sample in Torbat heydareh region. After irradiation, these amounts were 0.40, 0.35 and 0.35 mg per gram, respectively. The crocin amount was increased, kaempferol was steady and safranal was decreased. These amounts crocin, kaempferol and safranal were increased in Torbat hydareh region samples after thirty and sixty days. Based on the results of control (non-irradiated) samples, amounts of crocin, safranal and kaempferol were 0.50, and 0.55 and 0.67mg per gram in Kalat regions. These amounts were 0.60, 0.29 and 0.67 mg per gram, respectively where crocin was increased, and safranal were decreased and kaempferol was remained stable after irradiating. The amount of crocin was decreased; safranal and kaempferol were increased, after thirty days. The amount of crocin, safranal and kaempferol were increased in Kalat region, after sixty days.
Conclusion: The results of this study were confirmed that irradiation from minimum dose of 4 kilo Gray (kGy) to Maximum dose of 6 kGy, has no unfavorable changes on effective components of saffron.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Saffron"
  • Crocin"
  • Safranal"
  • Kaempferol"
  • Irradiation"
"> 1.Abdullave, F., and Ortega, C. 2007. HPLC quantification of major active components from
different saffron (Crocus sativus L.) sources. Food Chemistry. 10: 1126-1131.
2.Bolhassani, A., Khavari, A., Bathaie, S.Z. 2014. Saffron and natural carotenoids: Biochemical
activities and anti-tumor effects. Biochimica Biophysica Acta. 1845: 1.20-30.
3.Fernandez, J.A. 2004. Biology, biotechnology and biomedicine of saffron. Recent Research of
Development in Plant Science. 2: 127-159.
4.GAO. 2010. Food irradiation: FDA could improve its documentation and communication of
key decisions on food irradiation petitions,Washington D.C. GAO-10309R.
5.GowharAli, A.M., Iqbal, A.M., Nehvi, F.A., Sheikh Sameer, S., Shaheena, N., Sabeena, N.,
and Niyaz, A.D. 2013. Prospects of clonal selection for enhancing productivity in saffron
(Crocus sativus L.). 8: 5. 460-467.
6.Harder, M.N.C., and Arthur, V. 2012. The effects of Ggmma radiation in nectar of kiwifruit
(Actinidia deliciosa), In: Feriz Advoice, Gamma Radiation.Publisher:InTech, Rijeka,
Croatia, Brazil.
7.Heriberto, C.O., Rogelio, P.M., and Fikrat, I.A. 2007. HPLC quantification of major active
components from 11 different saffron (Crocus sativus L.) sources. Food Chemistry. 100:
3.1126-1131
8.Iborra, J., Castellar, M.R., Canovas, M., and Manjon, A. 1992. TLC preparative purification
of picrocrocin, HTCC and crocin from saffron. J. of Food Science. 57: 3.714-731
9.International Standard, "Saffron-Specification", ISO3632-1:1993(E), International
Organization for Standardization, Switzerland, (1993).
10.Javadi, B., Sahebkar, A., and Emami, S.A. 2013. A survey on saffron in major islamic
traditional medicine books. Iranian Journal of Basic Medical Sciences.16: 1-11.
11.Lee, J.W., Kim, J.K., Srinivasan, P., Choi J., Kim, J.H., Han, S.B., Kimc, D.J., and Byun,
M.W. 2009. Effect of gamma irradiation on microbial analysis, antioxidant activity, sugar
content and color of ready to use tamarind juice during storage. LWT- Food Science and
Technology. 42: 101-105.
12.Lozano, P., Castellar, M.J., Simanacas, M.J., and Ibrra, J.L. 1999. Quantitative high
performance liquid chromatography method to analyze commercial saffron (Crocus sativus
L.) products. Journal of Chromatography A. 830: 477-483.
13.Lozano,P., Delgado, D., Gomez, D., Rubio, M., and Iborra, J.L. 2000. A non-destructive
method to determine the safranal content of saffron (Crocus sativus L.) by supercritical
carbon dioxide extraction combined with high – performance liquid chromatography and gas
chromatography. Journal of Biochemical and Biophysical Methods. 43: 367-378.